ในยุคปัจจุบันกระแสการใช้พืชสมุนไพรค่อนข้างได้รับความนิยม ไม่ว่าจะเป็นยารักษาโรค อาหาร และเครื่องประทินผิวพรรณ และผม เนื่องจากใช้ต้นทุนไม่สูงมาก ผลกระทบและผลข้างเคียงมีน้อย และที่สำคัญสามารถปลูกเอง หรือหาได้ง่ายในท้องถิ่นนั้น ๆ โดยเฉพาะส้มป่อย เป็นพืชพื้นบ้านที่หาได้ง่ายในทุกภาคของไทย ส้มป่อยเป็นพืชสมุนไพรที่มากด้วยประโยชน์ในหลาย ๆ ด้าน ทั้งใช้ในพิธีกรรมต่าง ๆ ใช้รักษาโรค ใช้ปรุงอาหาร และใช้ล้างเครื่องเงินเครื่องทองได้อีกด้วย ภาพจาก unsplash ภาพถ่ายโดยผู้เขียน สำหรับในเรื่องของความงาม ส้มป่อย ก็มีสรรพคุณไม่แพ้พืชชนิดใด เพราะชาวไทใหญ่จะเอา ส้มป่อย มาใช้ในการบำรุงผมและหนังศีรษะ ซึ่งจะช่วยให้เส้นผมสะอาด มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ หวีง่าย ไม่พันกัน และยังทำให้ผมดก รักษารังแคและบำรุงหนังศีรษะ ที่สำคัญป้องกันผมหงอกก่อนวัยได้อีกด้วย โดยจะเอาฝักส้มป่อยแห้งมาหักให้เป็นท่อน ๆ ผสมกับน้ำเปล่า แล้วคนแรง ๆ ตีให้น้ำเป็นฟอง แล้วนำไปสระผม ประหยัดค่าแชมพูได้เยอะเลย ภาพถ่ายโดยผู้เขียน และหากต้องการบำรุงผิวพรรณ ชาวไทใหญ่จะเอาฝักส้มป่อยไปย่างด้วยไฟอ่อนๆ เพื่อให้มีกลิ่นหอม แล้วเอามาแช่น้ำไว้สักพัก จนน้ำมีสีออกเหลือง ๆ ตีน้ำให้ขึ้นฟอง แล้วนำมาอาบน้ำ บางคนก็จะผสมกับน้ำขมิ้น และใช้มะขามเปียกขัดผิวร่วมด้วยก็ยิ่งดี เพราะจะช่วยทำให้ผิวสะอาด ไม่มีขี้ไคล รอยฝ้า ด่างดำดูจางลง ช่วยแก้ผดผื่นคัน รวมถึงโรคผิวหนังอื่น ๆ อีกด้วย เพราะในฝักส้มป่อยเค้าจะมีสารซาโปนิน ที่ทำให้เกิดฟอง สามารถใช้เป็นได้ทั้งยาสระผม และสบู่ในคราวเดียวกันค่ะ เราจึงเห็นคนไทใหญ่มักจะมีผมที่ดกดำและมีผิวพรรณที่ผ่องใสกันทุกคนค่ะ ส่วนคนที่กำลังมีน้อง คนฒ่าคนแก่จะเอาใบและฝักของส้มป่อย มาต้มน้ำให้อาบตอนที่ใกล้จะคลอด เพราะเชื่อว่าจะทำให้คลอดได้ง่ายขึ้น และใช้อาบตอนหลังคลอดก็จะช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว ผิวพรรณจะผ่องใสมีน้ำมีนวลชวนให้มองค่ะ