ดีปลากั้ง หรือ บีปลากั้ง เป็นพืชสมุนไพรท้องถิ่น มีชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่า Phlogacanthus pulcherrimus T.Anderson จัดอยู่ในวงศ์ ACANTHACEAE ลักษณะวิสัย เป็น ไม้พุ่ม สูง 50-150 ซม. ดอกสีม่วง เป็นรูปคนโท มีเมล็ด ดีปลากั้ง เป็นพืชสมุนไพรที่มีหลายชื่อ ในภาคใต้จะเรียก ดีกระจง บางที่เรียนดีกระทิง ต้นดีปลากั้ง ที่ถ่ายได้จากแก่งลำดวน ที่มาภาพ: จิรภรณ์ ยะคำแจ้พวกเราชาวเที่ยวป่า...พบพืชชนิดนี้ ที่ริมน้ำตก และในป่าที่ชุ่มน้ำทั่วไป ส่วนต้นที่อยู่ในภาพ เป็นต้นที่ถ่ายจากสวนสมุนไพรแก่งลำดวน อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี ซึ่งในสวนสมุนไพรแก่งลำดวน เป็นสวนที่มีพืชสมุนไพรให้เรียนรู้หลากหลายชนิด เช่น ว่านสาวหลง ชะมวง และว่านกระดูกไก่ขาว หากใครสนใจไปศึกษา สามารถสอบถามชื่อและคุณสมบัติของสมุนไพรจากเจ้าหน้าที่บริเวณนั้นได้ และนอกจากนี้ดีปลากั้งยังพบที่อื่น ๆ ในอ.น้ำยืนอีกหลายแห่ง(ส่วนใหญ่ตามป่าแหล่ะ) ครั้งแรกที่พวกเราพบเห็น ต่างแปลกใจในลักษณะของดอกของพืชชนิดนี้ มองดูแล้วสวย เป็นหม้อ คล้ายหม้อข้าวหม้อแกงลิง พวกเราจึงได้สอบถามเจ้าหน้าที่ในเขตอนุรักษ์ยอดโดม ว่าพืชชนิดนี้ คืออะไร เจ้าหน้าที่ ตอบพวกเราว่า " ต้นนี้คือ ดีปลากั้ง เป็นพืชสมุนไพร มีรสขมอ่อน ๆ แก้อาการปัสสาวะขัด" เมื่อพูดเสร็จแล้ว เจ้าหน้าที่ก็เด็ดใบดีปลากั้ง มาขยี้ให้พวกเราดมและชิม บริเวณหน้าสวนสมุนไพรแก่งลำดวน ที่มาภาพ:จิรภรณ์ ยะคำแจ้ ดอกดีปลากัั้ง ที่มาภาพ:จิรภรณ์ ยะคำแจ้ เมื่อเจอสมุนไพรดีดีอย่างนี้แล้ว วันนี้ผู้เขียน เลยขอแนะนำการนำดีปลากั้ง มารักษาสุขภาพสักหน่อยอย่างแรกเลย การนำมาประกอบอาหาร ยอดใบอ่อนของดีปลากั้ง สามารถนำมาเด็ดน้ำพริกจิ้มกิน หรือนำใบสด 3-4 ใบมาต้มเป็นยาได้ค่ะส่วนราก นำมาต้ม ใช้แก้ หอบหืด โรคความดัน เบาหวาน และดอก ใช้ขับลมในลำไส้ เมื่อรับประทานแล้ว จะทำให้ผายลม และเรอ ออกมาค่ะข้อแนะนำ: ดีปลากั้งหาซื้อไม่ค่อยได้ในตลาด หากอยากรับประทาน หาซื้อได้ตามร้านขายสมุนไพร และหากอยากนำมาปลูก ก็หาซื้อได้ผ่านอินเตอร์เนต เช่นจากลิงค์นี้ค่ะ https://www.nanagarden.com/tag/ดีปลากั้งที่มาประกอบข้อมูล: http://rpplant.royalparkrajapruek.org/Display/details_fn/4867
