ผู้เขียนมีความชื่นชอบเกี่ยวกับพืชสมุนไพรเป็นอย่างมาก เพราะเมื่อสมัยที่ผู้เขียนเป็นเด็กนั้น ได้อาศัยอยู่กับปู่ที่บ้านสวน ซึ่งปู่ของผู้เขียนนั้นเป็นผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรเป็นอย่างดี ปู่มักจะหาพืชสมุนไพรมาปลูกไว้ในสวนอยู่เป็นประจำ รวมถึงเพาะพันธุ์สมุนไพรด้วย ผู้เขียนมักจะเห็นปู่นำสมุนไพรมาใช้รักษาอาการเจ็บป่วยให้คนในบ้าน และเพื่อนบ้านอยู่บ่อย ๆ จึงทำให้ผู้เขียนพอทราบข้อมูลและมีประสบการณ์การใช้พืชสมุนไพรมาบ้าง ซึ่งเท่าที่ทราบผู้เขียนก็ยังไม่เห็นว่าพืชชนิดไหนที่ไม่เป็นสมุนไพร ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้เล็กไม้ใหญ่ พืชผักผลไม้ หรือต้นหญ้าวัชพืช แต่คนทั่วไปมักไม่ทราบถึงสรรพคุณของพืชเหล่านี้ และไม่ได้ให้ความสำคัญเท่าไรนัก จึงเป็นเห็นให้พืชสมุนไพรหลายชนิดไม่เป็นที่รู้จักและไม่ได้รับการอนุรักษ์ ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ผู้เขียนจึงมีความตั้งใจเป็นอย่างยิ่งในการนำข้อมูลต่าง ๆ ของพืชสมุนไพรมาเผยแพร่ให้ความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป เพื่อให้ทราบถึงลักษณะและสรรพคุณของพืชสมุนไพรแต่ละชนิด อันจะทำให้สมุนไพรเหล่านี้เป็นที่รู้จักมากขึ้น ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนได้นำข้อมูลของสมุนไพรหนึ่งชนิด ที่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักมากนัก มาบอกเล่าถึงสรรพคุณที่น่าสนใจ สมุนไพรชนิดนี้มีชื่อว่า “ตานหม่อน” พรรณไม้ที่หายากแล้วในปัจจุบัน ที่มีสรรพคุณน่าสนใจเป็นอย่างมากภาพถ่ายโดยผู้เขียนลักษณะของ “ตานหม่อน” เป็นไม้เถามักจะเลื้อยพาดไปกับต้นไม้อื่น ลำต้นกลมแข็งมีเปลือกหนา แตกเป็นร่องลึก กิ่งแตกขายออกเลื้อยเป็นพุ่มมีสีน้ำตาลผิวเปลือกเรียบ กิ่งอ่อนจะเป็นก้านเล็กมีสีเขียวมีขนอ่อนปกคลุมอยู่ทั่ว มักจะแตกพุ่มมีในหนาแน่น ใบเป็นรูปรีแกมไข่ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนขอบใบทั้งสองข้างโค้งขานกัน ผิวใบเรียบมัน ดอกเป็นช่อกระจุกแน่นตามซอกใบหรือที่ปลายยอด ดอกย่อยเป็นสีขาวนวล กลีบดอกเป็นเส้นเล็ก ๆ จำนวนมาก ดอกมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ โคนกลีบเชื่อมติดกันสรรพคุณของ “ตานหม่อน” เป็นยาถ่ายพยาธิ ช่วยรักษาแผลในลำไส้ ช่วยขับปัสสาวะ แก้ตานซางในเด็ก ช่วยสมานแผล ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด แก้ปวดหัว ช่วยลดไข้ภาพถ่ายโดยผู้เขียนเมื่อสมัยที่ผู้เขียนเป็นเด็ก เคยเห็นต้น “ตานหมอน” ขึ้นเป็นพุ่มเลื้อยเกาะตามต้นไม้ใหญ่ริมชายคลอง ครั้งหนึ่งมีเด็กผู้ชายเป็นลูกของเพื่อนบ้านที่อาศัยอยู่ใกล้กัน มีอาการผอมแห้งแรงน้อยทั้งที่ก็รับประทานอาหารได้ปกติ เมื่อปู่เห็นก็ทราบได้ทันทีว่ามีพยาธิอยู่ในตัวมาก จึงได้นำรากและกิ่งของ “ตานหม่อน” มาตัดสับเป็นท่อน แล้วต้มจนได้น้ำสมุนไพร จากนั้นก็นำไปให้ผู้ป่วยดื่ม วันแรกให้ดื่มไป 2 แก้ว คือเช้ากับเย็น เมื่อดื่มไปแล้วก็ปรากฏว่าถ่ายพยาธิออกมาเป็นจำนวนมาก ปู่จึงให้ดื่มน้ำสมุนไพรติดต่อกันทุกวันเป็นเวลาหนึ่งสัปดาห์ ผู้ป่วยก็หายเป็นปกติและอ้วนท้วนสมบูรณ์ ปู่ยังบอกอีกว่าน้ำสมุนไพรของ “ตานหม่อน” นั้นมีสรรพคุณช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย และช่วยขับปัสสาวะได้เป็นอย่างดี อีกทั้งหากใครเป็นแผลในลำไส้รักษาที่โรงพยาบาลแล้วไม่หาย เมื่อได้ดื่มน้ำสมุนไพรไปแล้วก็ทำให้หายเร็วขึ้นที่กล่าวมานั้นเป็นเพียงสรรพคุณส่วนหนึ่งที่ผู้เขียนเคยมีประสบการณ์มาเท่านั้น ซึ่งนอกจากนี้ “ตานหม่อน” ยังสามารถนำไปใช้รักษาอาการอื่นได้อีกหลายอาการ และผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะทำให้ทุกท่านรู้จักพืชสมุนไพรมากขึ้น และช่วยกันอนุรักษ์พืชสมุนไพรเหล่านี้ให้คงอยู่สืบต่อไป
