ต้อเนื้อ ที่ไม่ได้เกิดจากการกินเนื้อ “เคส : ผู้ป่วยชายไทย อายุ 38 ปี อาชีพเกษตรกรรมมาด้วยอาการตาข้างขวามัวทั่วทั้งลานสายตา 6 เดือน ก่อนมาโรงพยาบาล - 6 เดือน ก่อนมาโรงพยาบาล ตาข้างขวามีอาการมัวทั่วทั้งลานสายตาโดยอาการเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ ร่วมกับอาการระคายเคืองตา ไม่ปวดเวลากลอกตา ไม่มีอาการคันตา ไม่เห็นภาพซ้อน บางครั้งกลอกตาไม่สุด ไม่มีประวัติอุบัติเหตุทางตามาก่อน” ข้อมูลดังกล่าวดัดแปลงจากเคสจริงจากประสบการณ์ของผู้เขียนในการรับเคสผู้ป่วย ดังจะเห็นได้ว่าผู้ป่วยมีอาการตามัวมากขึ้นเรื่อยๆ + ระคายเคืองตา + กลอกตาไม่สุด + อาชีพเกษตรกรรม + อายุไม่มาก คำถามคือประวัติเคสดังกล่าวเกี่ยวข้องกับต้อเนื้ออย่างไร สามารถหาคำตอบได้ในบทความนี้ จากภาพเป็นตาข้างขวามีรอยโรคต้อเนื้อบริเวณเยื่อบุตาขาวที่หัวตายื่นเข้าไปในตาดำและมีเส้นเลือดที่แผ่นเนื้อ ในทางการแพทย์เรียกเนื้อลักษณะเช่นนี้ว่า fibrovascular tissue ขอบคุณรูปภาพฟรีจาก :https://shutr.bz/2IgV5Y4 หลายๆคนเข้าใจว่าต้อเนื้อบริเวณดวงตาเกิดการกินเนื้อมากเกินไป แต่ทว่าเป็นความเข้าใจที่ผิด การเกิดต้อเนื้อนั้นเกิดจากการสัมผัสแสงอาทิตย์หรือสัมผัสลมมากเกินไปไม่ว่าจะด้วยอาชีพการทำงานหรือสถานที่ที่พักอาศัยที่อยู่ในบริเวณที่สัมผัสแดดและลมได้ง่าย ต้อเนื้อไม่ใช่เรื่องเล็ก การเป็นนานๆโดยไม่ได้รับการดูแลอาจทำให้เป็นมากขึ้นเรื่อยๆจนบดบังการมองเห็นในที่สุด ต้อเนื้อมีลักษณะแผ่นเนื้อเยื่อจากตาขาวยื่นเข้าไปในตาดำ (หากยังไม่เข้าไปในตาดำเรียกว่าต้อลม) เมื่อสังเกตจะเห็นเส้นเลือดบริเวณแผ่นเนื้อเยื่อนั้น ทั้งนี้ต้อเนื้อมักเป็นบริเวณด้านหัวตามากกว่าด้านหางตา จากภาพเป็นตาข้างซ้ายที่ต้อเนื้อลุกลามเข้าไปในตาดำรวมถึงรูม่านตาทำให้บดบังการมองเห็นได้ ในทางการแพทย์จะเรียกลักษณะนี้ว่าลามเข้าและบดบัง visual axis ขอบคุณรูปภาพฟรีจาก : https://shutr.bz/3cvL736 การเกิดต้อเนื้อนอกจากจะส่งผลต่อการมองภาพแย่ลงหรือมัวลงแล้วยังส่งผลให้เกิดอาการระคายเคืองอย่างมาก อาจมีอาการแสบตา ตาแดง น้ำตาไหลมากกว่าปกติ นอกจากนั้นการเกิดแผ่นเนื้อเข้ามาในบริเวณตาดำอาจทำให้สูญเสียความมั่นใจไป หลังจากเกิดต้อเนื้อมาระยะเวลาหนึ่งจนเริ่มเป็นมาก ต้อเนื้อจะกดดวงตาทำให้ผิดรูปจนเกิดการหักเหแสงเกิดโฟกัสภาพหลายจุดทำให้เกิดสายตาเอียงจนส่งผลต่อชีวิตประจำวันและการทำงาน บางครั้งหากเป็นต้อเนื้อที่ตาสองข้างสามารถเกิดสายตาเอียงที่ต่างกันอีกด้วย จากภาพเป็นตาข้างซ้ายที่มีลักษณะการกดของต้อเนื้อซึ่งอาจก่อให้เกิดสายตาเอียงผิดปกติได้ หรืออาจเรียกได้ว่าเกิดภาวะ Astigmatism ในทางการแพทย์ ขอบคุณรูปภาพฟรีจาก : https://shutr.bz/2TnE5pj การรักษาต้อเนื้อ รักษาได้สองวิธี ได้แก่ - รักษาตามอาการ ให้ยาหยอดตาลดอาการระคายเคือง เช่น น้ำตาเทียม - รักษาโดยการผ่าตัด เพื่อกำจัดต้อเนื้อออก อย่างไรก็ตามการรักษาทั้งหมดเป็นการรักษาที่ปลายเหตุ แม้ว่าผ่าตัดเอาต้อเนื้อออกได้แต่ต้อเนื้อก็ยังสามารถกลับมาเป็นใหม่ได้อีกเช่นกัน ซึ่งพบมากในผู้เป็นต้อเนื้อตั้งแต่อายุน้อยและยังคงทำงานหรือพักอาศัยบริเวณที่ยังคงสัมผัสแสงแดดและลมมากอยู่ ทั้งนี้การผ่าตัดที่ได้ผลดีคือครั้งแรก การผ่าตัดครั้งต่อๆไปอาจเกิดผลข้างเคียงหรือปัญหาต่างๆต่อดวงตาตามมามากมาย ขอบคุณรูปภาพฟรีจาก : https://bit.ly/2wrh9MY เห็นอย่างนี้แล้ว... จึงควรป้องกันไม่ให้เกิดเป็นต้อเนื้อตั้งแต่แรก ได้แก่ ใส่แว่นกันแดด, สวมหมวก, กางร่มในเวลาที่ออกกลางแจ้ง หยอดน้ำตาเทียมเวลาดวงตาแห้งเพื่อลดอาการระคายเคืองและความเสี่ยงการเกิดต้อเนื้อ ขอบคุณรูปภาพ cover photo ฟรีจาก : https://shutr.bz/2uWL3Za บทความ : นิสิตแพทย์ชั้นคลินิก
