"เป็นอะไรน้ำตาไหลน่ะ อกหักหรือ?" เพื่อน ๆ หลายคนคงเคยพบกับคำถามแบบนี้กันมาบ้างแน่นอน ในขณะที่อยู่ ๆ เพื่อน ๆ ก็น้ำตาไหลออกมา ผมเองก็คือหนึ่งในนั้น เมื่อหลายวันก่อนขณะที่ผมนั่งทานข้าวอยู่กับเพื่อนร่วมงาน ที่ร้านข้าวแกงข้างทาง ในขณะเดียวกันนั้นเองก็มีรถบรรทุกหินขับผ่านร้านข้าวที่ผมนั่งด้วยความเร็วที่สูง ฝุ่นและเศษหินคละคลุ้งไปทั่วบริเวณนั้น เสียงตะโกนโวยวายของป้าร้านข้าวแกงก็เริ่มดังขึ้น แต่ในขณะเดียวกันนั้นเองน้ำตาของผมก็ไหลออกมาไม่หยุด จนเพื่อน ๆ ถามเชิงแซวเล่น ๆ กันมาว่า "อกหักหรือไง ร้องไห้ทำไม" ผมก็รีบตอบไปทันทีว่า "แค่ฝุ่นเข้าตา" Credit ภาพ : Photo by Aliyah Jamous on Unsplash ใช่แล้วครับ แค่ฝุ่นเข้าตา เรื่องที่แสนจะธรรมดา ที่เพื่อน ๆ ทุกทุกคนต้องเคยผ่านเหตุการณ์นี้มากันแล้วแทบจะทุกคนก็ว่าได้ แต่สำหรับผมเหตุการณ์นี้จะไม่เป็นแค่เรื่องธรรมดา ๆ อีกต่อไป ทันทีที่เศษฝุ่นเข้าตาผมแล้ว ดวงตาเกิดการระคายเคืองทันที และร่างกายก็ตอบสนองต่ออาหารนี้โดยอัตโนมัติ มือของผมขยี้ที่ตาข้างขวาอย่างแรง เพื่อพยายามให้สิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในดวงตานั้นหลุดออกไป แต่มันกลับไม่เป็นดังที่คิด ผมยังระคายเคืองดวงตาต่อไป หลังจากกลับบ้านและทำกิจวัตรประจำวันเรียบร้อย ผมเข้านอนตามปกติ แต่สิ่งผิดปกติก็เกิดขึ้นหลังจากตื่นนอนในตอนเช้า เปลือกตาของผมบวมมาก จนตาปิดสนิทมองไม่เห็นอะไร ผมรีบไปพบกับแพทย์ทันที จนแพทย์ทำการรักษาและอาการเริ่มดีขึ้น ซึ่งแพทย์ก็มีข้อแนะนำมากมายให้กับผมเมื่อเจอกับเหตุการณ์แบบนี้อีก นั่นคือสิ่งที่ผมอยากจะแบ่งปันให้กับเพื่อน ๆ ในวันนี้นั่นเองครับ Credit ภาพ : Photo by Joel Henry on Unsplash ฝุ่นคืออะไร? ฝุ่นคืออนุภาคในอากาศขนาดเล็กที่มีแหล่งที่มาจากหลาย ๆ แห่งเช่น ฝุ่นจากเศษดินเศษหินบนท้องถนน ฝุ่นจากเศษทรายในทะเลทราย ฝุ่นจากเศษเหล็กในอุตสาหกรรมเกี่ยวกับเหล็ก ฝุ่นจากการระเบิดของภูเขาไฟ ฝุ่นจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ เป็นต้น ฝุ่นเหล่านี้จะลอยอยู่ในอากาศไม่นาน ตามขนาดของฝุ่น ยิ่งมีขนาดใหญ่ยิ่งตกสู่พื้นได้เร็วกว่าฝุ่นที่มีขนาดเล็กมาก ๆ ซึ่งส่วนใหญ่ฝุ่นนั้นจะไม่ค่อยมีอันตรายกับมนุษย์มากนัก แต่ถ้าไม่รู้วิธีป้องกันและรักษา ฝุ่นเหล่านี้ก็อาจจะมีผลกระทบอย่างมากต่อร่างกายของเราได้เช่นกัน ตัวอย่างภาพ ฝุ่นจากถนนหนทางที่เป็นดิน หินราย ลูกรัง ถนนเหล่านี้เมื่อมีรถขับผ่าน จะสร้างฝุ่นในปริมาณที่สูงกว่าถนนที่เป็นคอนกรีตหรือลาดยาง Credit ภาพ :Photo by claudia vaga on Unsplash ตัวอย่างภาพ ฝุ่นจากรถบรรทุกสิ่งของ เช่นดิน ทราย หรือสิ้นค้าที่ปิดเครื่องป้องกันไม่เรียบร้อย อาจจะทำให้ฝุ่นเหล่านี้ปลิวมากับสายลมได้ ไม่ว่าจะขับรถตาม หรือเดินอยู่ข้างทาง ก็ได้รับผลกระทบได้เช่นกัน Credit ภาพ : Photo by Rodrigo Abreu on Unsplash ตัวอย่างภาพ ฝุ่นจากอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่นการตัดแผ่นเหล็ก การตัดไม้ เป็นต้น ฝุ่นเหล่านี้แม้ว่าจะมีขนาดใหญ่และตกลงสู่พื้นได้เร็วกว่าฝุ่นขนาดเล็ก แต่ถ้าไปอยู่ใกล้ ๆ แล้วก็อาจจะได้รับตรายจากฝุ่นชนิดนี้ได้ง่าย ๆ เช่นกัน Credit ภาพ : Photo by George Pastushok on Unsplash จะทำอย่างไรเมื่อฝุ่นเข้าตา? โดยปกติแล้วฝุ่นจะมีหลายชนิด หลากหลายแหล่งที่มา ถ้าเป็นฝุ่นจากเศษดินหรือเศษผ้า ตามธรรมชาติแล้วร่างกายจะสร้างน้ำตาเพื่อขับสิ่งแปลกปลอมออกจากดวงตาได้เอง แต่ถ้าเป็นฝุ่นที่มีความแหลมคมและขนาดใหญ่ เช่น เศษหิน ทราย หรือเศษเหล็ก สิ่งแปลกปลอมเหล่านี้เมื่อเข้าไปในดวงตา บางครั้งบางชิ้นส่วนอาจจะไปเกาะยึดกับเปลือกตาด้านใน ทำให้น้ำตาไม่สามารถขับออกมาได้ และเศษฝุ่นเหล่านี้เมื่อเข้าไปในดวงตาแล้ว จะมีอาการระคายเคืองมากกว่าฝุ่นขนาดเล็ก ๆ หลายเท่า ทำให้ร่างกายของมนุษย์ส่วนใหญ่ เกิดปฏิกิริยาตอบโต้กับสิ่งแปลกปลอมโดยอัตโนมัติ เช่นการเอามือขยี้ตาอย่างรุนแรงและรวดเร็ว ดังนั้นเมื่อฝุ่นเข้าตาทุกครั้ง ควรตั้งสติอยู่เสมอ ไม่ใช้มือขยี้ตาและพยายามพาตัวเองออกจากจุดที่ฝุ่นเหล่านั้นยังสูงอยู่โดยเร็วที่สุด Credit ภาพ : Photo by Ankit Sinha on Unsplash การดูแลตัวเองเมื่อฝุ่นเข้าตาแล้ว อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้น เมื่อพาตัวเองไปยังสถานที่อากาศถ่ายเทสะดวกและปราศจากฝุ่นละอองแล้ว เบื้องต้นให้กะพริบตาเร็ว ๆ เพราะการกะพริบตาเร็ว ๆ เป็นการเร่งให้น้ำตาไหลออกมาและขับไล่ฝุ่นที่มีขนาดเล็กออกจากดวงตาเท่าที่จะเป็นไปได้ แต่ถ้ายังมีฝุ่นขนาดใหญ่หลงเหลืออยู่ ให้พยายามหาน้ำสะอาดหรือน้ำดื่มจะยิ่งดี เทใส่ภาชนะที่สะอาด เช่นแก้วน้ำหรือภาชนะปากกว้างที่สะอาดให้ได้ระดับเต็มภาชนะ แล้วก้มหน้าลงเพื่อลืมตาในน้ำที่สะอาดนั้น และพยายามกะพริบตาเร็ว ๆ เพื่อให้เศษฝุ่นขนาดใหญ่และมีน้ำหนักตกลงสู่ก้นแก้ว หรือจะใช้น้ำเกลือ Sodium chloride 0.9% ค่อย ๆ ล้างไปที่ดวงตา โดยตะแคงศีรษะข้างที่มีฝุ่นเข้าตาลงพื้น แล้วใช้น้ำเกลือบีบใส่หัวตา เพื่อให้น้ำเกลือชำระล้างสิ่งแปลกปลอมแล้วไหลลงไปยังปลายดวงตา โดยให้กลอกลูกตาซ้าย ขวา บน ล่างเพื่อช่วยขับสิ่งแปลกปลอมด้วย แต่เมื่อทำตามวิธีข้างต้นแล้วยังมีสิ่งแปลกปลอมติดอยู่ หรือตามีอาการบวม ให้รีบไปพบกับแพทย์จะดีที่สุดครับ Credit ภาพ : Photo by Olga Guryanova on Unsplash การป้องกัน เป็นวิธีที่เพื่อน ๆ หลายคนอาจจะทำกันอยู่แล้ว เช่น การใส่แว่นตากันฝุ่น หรือถ้าใครใส่แว่นสายตาประจำอยู่แล้วก็จะป้องกันได้ระดับหนึ่งเลย แต่ถ้าเพื่อน ๆ ที่ใส่คอนแทคเลนส์ก็อาจจะมีปัญหาได้เมื่อต้องทำกิจกรรมในสถานที่มีฝุ่นสูง วิธีการป้องกันก็อาจจะใส่แว่นกันลมหรือแว่นกรองแสงอีกชั้น ก็พอจะช่วยได้บ้าง หรือถ้าต้องออกไปเผชิญฝุ่นมาก ๆ เช่นขณะขับขี่รถจักรยานยนต์หรือจักรยานอยู่ ก็แนะนำให้ใส่หมวกกันน็อคชนิดที่มีกระจกบังลม เพื่อปกป้องดวงตาจากฝุ่นบนท้องถนนได้ ซึ่งปัจจุบันนี้มีฝุ่นมากมายรอบตัวเรา โดยเฉพาะตามแหล่งก่อสร้างหรือรื้อถอนสิ่งปลูกสร้าง เพื่อน ๆ ไม่ควรเข้าใกล้หรือมองเข้าไปในบริเวณนั้น เพราะฝุ่นจากการก่อสร้างหรือรื้อถอนนี้ อาจจะเข้าสู่ดวงตาได้ง่ายมาก ๆ ครับ Credit ภาพ : Photo by Nils Stahl on Unsplash สุดท้ายนี้ผมก็ขอแบ่งปันเรื่องราวเกี่ยวกับฝุ่นเหล่านี้ ที่มีผลกระทบกับดวงตาของเรา ผมได้แต่หวังว่าเพื่อน ๆ จะนำวิธีเหล่านี้ไปใช้ เพื่อป้องกันและรักษาตัวเอง ในยุคที่มีปริมาณฝุ่นสูงเช่นปัจจุบันนี้ ผมขอให้เพื่อน ๆ สุขภาพแข็งแรงและมีดวงตาที่สดใส นำทางเราไปข้างหน้าต่อไปนะครับ แล้วพบกันใหม่ครับ Credit ภาพ : Photo by Carl Cheng on Unsplash ฝุ่นเล็ก แต่ภัยใหญ่ ขอให้เพื่อน ๆ ปลอดภัยจากฝุ่นทุกคนนะครับ Credit ภาพหน้าปก : Photo by ahmad gunnaivi on Unsplash
