ในสมัยก่อนนั้นพืชสมุนไพรเป็นสิ่งสำคัญต่อการดำรงชีวิตเป็นอย่างมาก เพราะไม่มีใครรอดพ้นจากอาการเจ็บป่วยได้ ซึ่งเมื่อสมัยก่อนนั้นไม่มียารักษาโรคเหมือนกับปัจจุบัน จึงได้นำพืชพรรณไม้ต่าง ๆ ที่หาได้จากท้องถิ่นมาใช้ในการรักษาอาการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้น ซึ่งคนสมัยก่อนก็ได้มีการศึกษาค้นคว้าจนเกิดเป็นตำรายาสมุนไพร หรือที่เรียกว่ายาแผนโบราณ และสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปการนำสมุนไพรมาใช้นั้นหลายเป็นเรื่องไกลตัว เพราะการใช้ยาแผนปัจจุบันเป็นเรื่องที่ง่ายและสะดวกกว่า ทำให้คนทั่วมีความรู้เกี่ยวกับพืชสมุนไพรน้อยมาก ทำให้พืชสมุนไพรหลาย ๆ ชนิดไม่เป็นที่รู้จัก และไม่ได้รักการอนุรักษ์จึงมีโอกาสเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์เป็นอย่างมากผู้เขียนจึงมีความตั้งใจเป็นอย่างยิ่งในการนำข้อมูลเกี่ยวกับพืชสมุนไพรต่าง ๆ มาเผยแพร่ให้ความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป เพื่อให้ทราบถึงลักษณะและสรรพคุณของสมุนไพรแต่ละชนิด อันจะทำให้พืชสมุนไพรเหล่านี้กลับมาเป็นที่รู้จักมากขึ้น ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนได้นำข้อมูลของพืชสมุนไพรหนึ่งชนิด มาบอกเล่าถึงสรรพคุณที่น่าสนใจ สมุนไพรชนิดนี้มีชื่อว่า “นาวน้ำ” สมุนไพรหากยากที่ไม่ค่อยมีคนรู้จักเท่าไรนัก ซึ่งเราจะมาทำความรู้จักกันในบทความนี้ภาพถ่ายโดยผู้เขียนลักษณะของ “นาวน้ำ” เป็นไม้พุ่มรอเลื้อยขนาดใหญ่ ลำต้นกลมผิวเปลือกเรียบ มีหนามแหลมใหญ่ทั่วลำต้น ผิวเปลือกสีเทา เนื้อไม้แข็งเหนียว ใบรูปร่างรีเป็นแกมไข่ ปลายใบโค้งมน โคนใบเรียวแหลม ขอบใบเรียบโค้งขนานกัน ผิวใบเรียบมันทั้งสองด้าน ดอกมีสีเหลืองออกกระจุกเป็นช่อตามซอกใบ กลีบดอกรีเป็นรูปไข่มี 6 กลีบซ้อนเรียงกันสองชั้นชั้นละ 3 กลีบสรรพคุณ รักษาโรคกามโรค แก้ร้อนใน แก้ปวดหัว บำรุงเลือด ช่วยขับปัสสาวะภาพถ่ายโดยผู้เขียนเมื่อสมัยผู้เขียนเป็นเด็กอาศัยอยู่กับปู่ที่บ้านสวน เคยเห็นต้น “นาวน้ำ” ขึ้นอยู่ริมชายคลองติดกับท้ายสวน ตอนเด็ก ๆ ผู้เขียนไม่ค่อยกล้าเข้าใกล้ต้นไม้ชนิดนี้นักเพราะลำต้นมีหนามแหลม และเป็นพุ่มหนาน่ากลัว ซึ่งตอนนั้นผู้เขียนก็ยังไม่ทราบสรรพคุณของต้นไม้ชนิดนี้ว่าใช้รักษาอาการใดได้บ้าง จนได้มาทราบจากปู่เมื่อครั้งหนึ่ง ปู่ให้ผู้เขียนไปช่วยตัดกิ่ง “นาวน้ำ” มาเกือบเต็มกระบุงได้ จากนั้นก็ใช้มีดเลาะเอาส่วนที่เป็นหนามออกแล้วปอกเอาแต่ส่วนเปลือก จากนั้นนำเปลือกที่ได้มาล้างน้ำให้สะอาด แล้วสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ จากนั้นนำไปต้มผสมกับขมิ้น ใส่เกลือลงไปเล็กน้อย ต้มประมาณ 40 นาที ก็จะได้น้ำยาสมุนไพร นำไปให้คนข้างบ้านที่ป่วยเป็นกามโรคดื่ม ซึ่งแต่เดิมผู้ป่วยนั้นป่วยมานานแล้วแต่ไม่กล้าไปหาหมอเพราะคงจะอาย ปู่จึงให้ดื่มน้ำสมุนไพร “นาวน้ำ” โดยให้ดื่มวันละสามเวลาคือเช้ากลางวันเย็นหลังอาหาร ดื่มครั้งละแก้ว เมื่อดื่มติดต่อไปได้ประมาณ 1 สัปดาห์ ผู้ป่วยก็อาการดีขึ้น และหายเป็นปกติในเวลาไม่นาน ปู่ยังบอกอีกว่าน้ำสมุนไพรของ “นาวน้ำ” นั้นยังช่วยแก้ร้อนในและขับปัสสาวะได้เป็นอย่างดีที่กล่าวมานั้นเป็นเพียงสรรพคุณส่วนหนึ่งที่ผู้เขียนเคยมีประสบการณ์มา ซึ่งนอกจากนี้ “นาวน้ำ” ยังสามารถนำไปเข้าเครื่องยาผสมกับสมุนไพรอื่น เพื่อประกอบเป็นยารักษาโรคได้อีกหลายอาการ และผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะทำให้ผู้อ่านทุกท่านรู้จักพืชสมุนไพรมากขึ้น และช่วยกันอนุรักษ์ให้คงอยู่สืบต่อไป
