เป็นกันบ่อยไหมคะ ? ที่เหตุการณ์บ้านเมืองก็ดูไม่ปกติ แล้วเหตุการณ์ส่วนตัวยังมาไม่สู้ดีอีก หรือมองไปทางไหนมีแต่ข่าวร้าย ข่าวน่าเสียใจ งานก็ไม่ดี เงินก็ไม่ค่อยคล่อง อะไร ๆ ก็ดูแย่ไปหมด ยังมีอีกหลายอารมณ์ หลายเหตุผลที่ทำให้เราจิตใจเหี่ยวเฉา อารมณ์สีเทา มืดดำกันได้ง่าย ๆ บางครั้งคนเราก็อยากเป็น "มนุษย์คิดบวก" คิดถึงแต่เรื่องดี มองหาทางเลือกที่ดี ผ่อนคลายจิตใจ แต่ .. เอ ทำไมไม่รู้สึกอย่างนั้นเลย ไม่เห็นดีขึ้นสักนิด ส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะว่าเราแก้ไม่ถูกที่ คันไม่ถูกจุดก็เป็นได้ค่ะ ¯\_(ツ)_/¯ ก่อนที่จะแก้ไขหรือรักษา ก็ต้องรู้จักอาการหรือปัญหาก่อนว่ามาจากอะไร สิ่งที่เราไม่สบายตัว ไม่สบายใจอยู่นั้น อาจมีที่มาจากความเครียดก็ได้ และก่อนที่จะไปหาสาเหตุว่าเครียดเพราะอะไร ต้องมาดูอาการแสดงออกก่อนว่า เรามีอาการแบบไหน เป็นอย่างไร เพื่อค้นหาและรักษาไปทีละขั้นตอน บางครั้งเราอาจไม่เจอสาเหตุของโรคในทันที แต่ .. ระหว่างนั้นรักษาตามอาการก่อนก็ช่วยให้หาย ให้บรรเทาได้เช่นกัน ความเครียดคือ ปฎิกิริยาของร่างกายที่ตอบสนองต่อสิ่งคุกคาม ทั้งจากภายในและภายนอกร่างกาย เพื่อให้ร่างกายกลับมาสู่สภาวะปกติอาการของความเครียดแสดงออกได้ 3 ทาง ทางกาย , ทางจิตใจ และทางพฤติกรรม ในตอนแรกเข้าใจมาตลอดว่า เครียดแล้วจะปวดหัว จริง ๆ แล้วไม่ต้องปวดหัวก็เป็นหนึ่งในสัญญานความเครียดได้ จากสิ่งที่รู้เพิ่มมาทำให้ช่วงนี้เราต้องมาสังเกตตัวเองมากขึ้นค่ะ ต้องยอมรับว่ารู้สึกไม่สบายตัว ไม่ร่าเริงเหมือนก่อน อาจด้วยภาวะเศรษฐกิจและบ้านเมือง ข่าวสารรอบข้างก็น่าจะมีผลทั้งหมด ลองไปดูกันค่ะ ว่าความเครียดเข้าเราแล้วออกทางไหน อาการอย่างไร ออกทางกาย : เหนื่อง่าย อ่อนเพลีย ปวดศีรษะบ่อย วิงเวียน ใจสั่น ใจเต้นแรง หายใจไม่เต็มปอด ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ แขนขาชา มือสั่น ตัวสั่น คลื่นไส้ ท้องเสีย ท้องผูก หย่อนสมรรถภาพทางเพศ ออกทางจิตใจ : กระวนกระวาย กดดัน เครียดง่ายคิดฟุ้งซ่าน วิตกกังวล สมาธิสั้น ตัดสินใจไม่ได้ มองโลกในแง่ลบทุกเรื่อง หงุดหงิดง่าย ออกทางพฤติกกรม : ทานอาหารน้อยลง เบื่ออาหารหรือทานมากขึ้น หิวบ่อย นอนไม่หลับ หลับยาก หรือนอนมากกว่าปกติ ละเลยสิ่งที่ควรทำ ผลัดวันประกันพรุ่ง ปลีกตัวจากสังคม ไม่อยากพบใคร กัดฟัน กัดเล็บ ถอนผมตัวเอง หรืออาการที่ทำอะไรซ้ำ ๆ กับร่างกาย อาจเล่นการพนันหรือใช้สารเสพติดมากขึ้น แล้วทีนี้เราจะรู้ได้อย่างไร ว่าอาการแบบนี้สำหรับเราคือเครียด เพราะอาการแสดงออกมาได้หลากหลายมาก บางอย่างก็ย้อนแย้งกัน เช่น เบื่ออาหาร หรือ หิวบ่อย นอนไม่หลับ หรือ นอนหลับเยอะ ಠ_ಠ ทำได้ง่าย ๆ ตามวิธีของเราแล้วลองไปปรับใช้ดูนะคะ มาไล่เรียงชีวิตความเป็นอยู่ของตัวเองก่อน ว่าปกติเป็นแบบไหน ทำงานเป็นอย่างไร กินอร่อยไหม นอนโดยเฉลี่ยกี่ชม. เช่น ตัวเราไม่กินขนมจุกจิกที่เป็นขนมถุง มักชอบเป็นพวกขนมปัง ผลไม้ มากกว่า แต่ถ้าวันหนึ่งรู้สึกอยากกินขนมถุงหลายวันติด ๆ กัน ก็ต้องมาตั้งคำถามกับตัวเองแล้วค่ะว่า .. เราเครียดอะไรรึเปล่า ? อีกตัวอย่างเรื่องของการนอน สำหรับเราถ้าหลับก่อนเที่ยงคืน ตื่นมาจะสดใสมาก แต่ถ้าวันหนึ่งตื่นมาแล้วเหมือนนอนไม่พอ อยากนอนอีกเยอะ ๆ ก็ต้องตั้งคำถามเดิมเช่นกันค่ะว่า .. เรามีเรื่องเครียดอะไรอยู่ไหม ? สังเกตอาการตัวเองอยู่เสมอ บางครั้งการเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ทำให้เรารู้และเข้าใจตัวเองได้มากขึ้น ก่อนที่จะสายไป ในสมัยเรียนมีเพื่อนคนหนึ่งชอบถอนผมตัวเอง เราก็คิดกันว่าคงเป็นเหมือนถอนผมคัน ที่เห็นผมเส้นหยิกไม่ได้ ต้องมาถอนกัน แล้วมานั่งเกาหัวเพราะความคันสะใจ (☞゚∀゚)☞ ช่วงแรก ๆ ก็ไม่ได้เห็นความเปลี่ยนแปลง ( ยังเด็กอยู่ ร่างกายฟื้นฟูเร็ว ) พอนานไปเข้า สังเกตเห็นได้ชัดเลยค่ะว่า ผมเพื่อนบางไปมาก เพื่อนไปหาหมอก็พบว่า เป็นอาการเครียดทำให้ถอนผมตัวเอง (ᵔᴥᵔ) ปรับแก้ไปทีละจุด ทีละอย่าง ไม่ต้องรีบที่ต้องแก้ไข และไม่ต้องตกใจในสิ่งที่ตัวเองเป็น ขอยกตัวอย่างเรื่อง ขนมถุงอีกรอบค่ะ ถ้าวันไหนเราอยากกินขนมถุง เราก็จะคิดหาสาเหตุว่า อยากกินเพราะอะไร อาจเพิ่งเห็นโฆษณา เห็นเพื่อนบอกต่อมา หรือเห็นมันลดราคา จัดโปรโมชั่น นอกจากเรื่องความเครียดแล้ว ยังมีอีกหลายเหตุผลที่เราจะแสดงออกอะไรออกมาสักอย่าง ให้ลองหาเหตุผลกับสิ่งที่เกิดขึ้นก่อน และถ้ามันไม่ได้รบกวนชีวิตความเป็นอยู่ เราอาจจะแค่เปลี่ยนไปตามบริบท สังคมหรือช่วงอายุวัย ก็ลองปล่อยไปก่อน ไม่เสียหาย เพราะถ้าเรายังสังเกตความเปลี่ยนแปลงในตัวเองอยู่เสมอ อย่างไรก็สามารถรู้ตัวเองก่อนได้ทันค่ะ เรื่องความเครียด ไม่เข้าใครออกใครและสามารถเข้าได้ทุกคน จะออกมาทางไหนตามแต่ละบุคคล เพราะมนุษย์เรามีนิสัย กิจวัตร พฤติกรรมที่แยกย่อยแตกต่างกัน จึงเป็นเหตุผลหนึ่งที่ควรสนใจตัวเอง ถึงแม้ว่าตัวเราเองจะแก้ไขไม่ได้ แต่เป็นประโยชน์ที่ดีให้กับหมอ จิตแพทย์ นักจิตบำบัด ที่จะสามารถจ่ายยาให้กับเราได้ถูกขนาน ถูกจุด หรือเรียกว่า เกาถูกที่ได้มากที่สุด หวังว่าเนื้อหานี้จะได้ประโยชน์แก่ผู้อ่านไม่มากก็น้อยนะคะ ดูแลรักษาสุขภาพจิต สุขภาพใจกันด้วย แล้วพบกันใหม่ในเนื้อหาต่อ ๆ ไป สวัสดีค่ะ ติดตาม innobun : Youtube Facebook Blockdit Creators True ID อ้างอิง : คลีนิกสุขภาพจิตนายแพทย์เจษฎา รูปประกอบ : unsplash.com Cover Photo Picture No.01 Picture No.02 Picture No.03 Picture No.04