ชาวเชียงใหม่เรียกสีผึ้งว่านวดค่ะ นวดปู่คาดน่าจะเป็นสีผึ้งที่เก่าแก่ที่สุดในการรับรู้ของฉันเพราะตั้งแต่เกิดมาก็รู้จักกันแล้วในฐานะของดีประจำบ้านที่ใช้ทาแก้ปากหรือทาผิวตามแขนขาที่มักจะแตกระแหงในหน้าหนาว นอกจากนั้นไม่ว่าจะมีบาดแผลเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เกิดจากการหกล้มมีแผลถลอก หรือหัวปูดหัวโน มีดบาดแมลงสัตว์กัดต่อย ก็ใช้ทาได้ทั้งนั้น เรียกว่าอเนกประสงค์ของแท้กันทีเดียว และถึงแม้ว่าจะเป็นบรรจุอยู่ในตลับเล็ก ๆ แต่ก็ใช้ได้นานเพราะเราใช้ทากันแค่บาง ๆ เท่านั้นเองภาพถ่ายจากผู้เขียนนวดปู่คาดมีเอกลักษณ์โดดเด่นอยู่ที่ตลับสีทองและมีรูป “ปู่คาด” ติดอยู่หน้าตลับ เมื่อเปิดออกมาก็จะพบกับสีผึ้งกะทิสีขาวขุ่นที่มีกลิ่นอันเป็นเอกลักษณ์อีกเช่นกัน กลิ่นที่ว่านี้เป็นกลิ่นที่ผสมระหว่างกะทิกับขี้ผึ้งและส่วนผสมอะไรบางอย่างที่รวมกันแล้วยากจะตัดสินได้ว่าจะชอบหรือไม่ชอบดี แต่ในสมัยที่ฉันเป็นเด็กนั้น ถึงแม้ว่าเด็กคนใดในบ้านจะไม่ชอบกลิ่นนวดปู่คาดสักแค่ไหน แต่ก็มักจะหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะถูกผู้ใหญ่ในบ้านจับทาปากในหน้าหนาวเพื่อกันปากแตก หรือไม่ก็ถูกป้ายตรงจุดที่เกิดผื่นคันต่าง ๆ อยู่ดี พวกเราก็จะรู้สึกเหนอะหนะนิดหน่อย แต่ก็หายเจ็บหายคันกันหรืออาการปากแตกลอกก็จะหายไปอย่างรวดเร็ว ที่บ้านฉัน แม่จะเก็บนวดปู่คาดไว้บนหิ้งพระราวกับยาศักดิ์สิทธิ์ และถ้าเป็นแม่อุ๊ย(ยาย) ก่อนท่านจะเปิดตลับใช้ ต้องมีการยกมือไหว้จรดศีรษะด้วยภาพโดย StockSnap จาก Pixabay พ่ออุ๊ยแม่อุ๊ยของฉันเล่าให้ฟังว่าปู่คาดเป็นหมอยาและเป็นคนดีมีวิชา เชื่อกันว่าแม้แต่ก้อนเส้าแต่ละก้อนที่ใช้รองหม้อสำหรับกวนสีผึ้งยังต้องลงคาถาอาคมกำกับกันยาวนาน และนั่นทำให้คนรุ่นเก่าใช้นวดหรือสีผึ้งนี้ด้วยความศรัทธาอย่างที่ฉันบอก พวกผู้ใหญ่ยังเล่าอีกว่าในสมัยก่อน พ่อแม่ที่มีลูกเป็นทหารจะเตรียมนวดปู่คาดให้ลูกชายติดตัวเพื่อใช้ทารักษาแผลและห้ามเลือด พอฉันโตขึ้นก็เริ่มไม่แน่ใจว่าเรื่องที่ได้ยินมาจะเกินจริงไปหรือไม่ แต่ต่อมาเมื่อเรื่องของน้ำมันมะพร้าวโดดเด่นขึ้นมาในด้านของการบำรุงผิวและเป็นยาดีที่ช่วยในการสมานแผล ฉันก็เริ่มคิดว่าคำบอกเล่าเหล่านั้นฟังดูสมเหตุผลพอสมควร เพราะนวดปู่คาดเป็นขี้ผึ้งกะทิ และน่าจะมีสมุนไพรอะไรบางอย่างรวมอยู่ด้วยซึ่งนั่นก็คงจะเป็นความลับของปู่คาดผู้เป็นต้นตำรับนั่นเองภาพโดย Michel Rohan จาก Pixabay มีสินค้าในท้องตลาดไม่กี่อย่างที่คงความอมตะผ่านวันเวลามานานนับร้อยปีทั้ง ๆ ที่ไม่เคยเปลี่ยนแปลงรูปแบบใด ๆ แม้แต่น้อย นวดปู่คาดเป็นหนึ่งในจำนวนสินค้าอมตะนั้น เพราะยังใช้ตลับสีทองแบบเดิม ๆ ติดรูปปู่คาดที่หน้าตลับแบบเดิม รวมทั้งตัวสีผึ้งด้านในก็ยังมีกลิ่นสีและคุณสมบัติแบบเดิม ๆ ทุกประการ และทุกวันนี้บ้านฉันก็ยังใช้นวดปู่คาดในฐานะสีผึ้งอเนกประสงค์ใช้ทาปากทาผิวเพื่อปกป้องไม่ให้แห้งกร้านและใช้ทาเมื่อถูกยุงกัดมีดบาดและอื่น ๆ เช่นเดิม แต่ที่เพิ่มเติมก็คือความภูมิใจ จนอยากนำเสนอของดีเมืองเชียงใหม่ให้เพื่อน ๆ ได้รู้จักและลองใช้กันดูค่ะขอกระซิบอีกนิดว่าฉันเคยอ่านพบคำวิจารณ์ในโลกออนไลน์เกี่ยวกับนวดปู่คาดว่าเป็นสีผึ้งที่นอกจากจะทากันปากแตกได้ดีแล้วยังช่วยให้ริมฝีปากที่มีสีคล้ำเปลี่ยนเป็นสีชมพูอ่อนนุ่มอีกด้วย ซึ่งในข้อนี้ฉันเองก็ไม่อาจจะยืนยันได้ เพราะริมฝีปากของฉันเป็นสีอ่อนมาตลอดนั่นเอง
